Okulun Yapısı ve Özellikleri
Okullar verilen eğitim düzeyi ve niteliğine göre anaokulu, ilköğretim okulu, lise, meslek okulu, yüksekokul ve üniversite gibi çeşitli adlar alır. Okulun özel amaçları, programları ve hizmet ettikleri öğrenci kümesinin özellikleri okulların türüne göre değişmekle birlikte, bir eğitim kurumu, örgüt ve işyeri olarak okulun başlıca özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir (Arends, 1991) .
a. Her kurum ve örgüt gibi eğitim kurumlarının da varoluş nedeni olan, belli bir amacı vardır. Nasıl bir otomobil fabrikasının amacı, önceden belirlenmiş niteliklere uygun otomobil üretmekse; okulların temel amacı da öğrencilere önceden belirlenen hedefler doğrultusunda öğrenme yaşantıları düzenleyerek, davranış değişikliği oluşturmaktır. Okulda çalışan tüm kişiler (öğretmen, yönetici, öğrenciler, hizmetliler, rehber öğretmenler, destek birimleri vb. ) bu amaca ulaşmak için hizmet verirler.
b. Okula devam zorunludur. Genellikle kurumlardan toplumdaki bireyler istekleri doğrultusunda yararlanırlar. Oysa tüm ülkelerde, süreleri farklı da olsa, belli bir yaşa dek çocuk ve gençlerin okula gitmesi yasal olarak zorunludur. Öğrenciler isteseler de istemeseler de okula devam etmek zorundadır. Okula devamda gönüllülük olmaması kimi durumlarda öğretmen ve öteki personelin okula karşı güdüsü düşük öğrencilerle uğraşmasını gerektirmektedir.
c. Toplumun gözü okulların üzerindedir. Formel eğitimin önem kazandığı toplumlarda, toplumdaki çeşitli kümeler ve kurumların gözü, eğitim kurumlarının üzerindedir. Bu küme ve kişiler, okullarda yapılan etkinlikleri, okul programlarını dikkatle izler ve okulların üstünde baskı kümeleri oluşturur (bu konu okulun öğelerinde daha ayrıntılı biçimde ele alınmıştır. )
d. Okulların kaynakları sınırlıdır. Okullar geniş kitlelere parasız hizmet verdiği için, maliyeti yüksek kurumlardır. Eğitime ayrılan bütçe çok sayıda okula dağıtıldığı için de parasal kaynakları öteki kurumlara göre sınırlıdır. Okulda çalışanlar sürekli bu kıt kaynaklarla amaçlarına ulaşmak için çaba harcarlar.
e. Okuldaki rol ve statüler sınırlıdır. Okullarda statü ve rol açısından belli bir durağanlık vardır. Okullardaki belli başlı statüler; okul müdürü, yardımcıları, öğretmenler, öğrenciler olarak sıralanabilir. Kimi büyük okullarda bu statülerin yanı sıra, rehber, ölçme değerlendirme uzmanı, program geliştirme uzmanı gibi statüler de bulunmaktadır. Okullarda bu statülerin gerektirdiği roller de genellikle yasalar ve yönetmeliklerle belirlenmiştir.
f. Okullarda işler çoğunlukla küçük kümelerle yürütülür. Öğretmen, okul içindeki zamanının büyük bir kısmını sınıflarda geçirir. Sınıf dışı eğitimle ilgili görevlerini, alanı ile ilgili zümreler içinde gerçekleştirir. Bu nedenle okulda çalışan personelin birbirleri ile etkileşimi ve iletişimi zayıftır. Öğretmenin en yoğun iletişim kurduğu kişiler öğrencileridir.
a. Her kurum ve örgüt gibi eğitim kurumlarının da varoluş nedeni olan, belli bir amacı vardır. Nasıl bir otomobil fabrikasının amacı, önceden belirlenmiş niteliklere uygun otomobil üretmekse; okulların temel amacı da öğrencilere önceden belirlenen hedefler doğrultusunda öğrenme yaşantıları düzenleyerek, davranış değişikliği oluşturmaktır. Okulda çalışan tüm kişiler (öğretmen, yönetici, öğrenciler, hizmetliler, rehber öğretmenler, destek birimleri vb. ) bu amaca ulaşmak için hizmet verirler.
b. Okula devam zorunludur. Genellikle kurumlardan toplumdaki bireyler istekleri doğrultusunda yararlanırlar. Oysa tüm ülkelerde, süreleri farklı da olsa, belli bir yaşa dek çocuk ve gençlerin okula gitmesi yasal olarak zorunludur. Öğrenciler isteseler de istemeseler de okula devam etmek zorundadır. Okula devamda gönüllülük olmaması kimi durumlarda öğretmen ve öteki personelin okula karşı güdüsü düşük öğrencilerle uğraşmasını gerektirmektedir.
c. Toplumun gözü okulların üzerindedir. Formel eğitimin önem kazandığı toplumlarda, toplumdaki çeşitli kümeler ve kurumların gözü, eğitim kurumlarının üzerindedir. Bu küme ve kişiler, okullarda yapılan etkinlikleri, okul programlarını dikkatle izler ve okulların üstünde baskı kümeleri oluşturur (bu konu okulun öğelerinde daha ayrıntılı biçimde ele alınmıştır. )
d. Okulların kaynakları sınırlıdır. Okullar geniş kitlelere parasız hizmet verdiği için, maliyeti yüksek kurumlardır. Eğitime ayrılan bütçe çok sayıda okula dağıtıldığı için de parasal kaynakları öteki kurumlara göre sınırlıdır. Okulda çalışanlar sürekli bu kıt kaynaklarla amaçlarına ulaşmak için çaba harcarlar.
e. Okuldaki rol ve statüler sınırlıdır. Okullarda statü ve rol açısından belli bir durağanlık vardır. Okullardaki belli başlı statüler; okul müdürü, yardımcıları, öğretmenler, öğrenciler olarak sıralanabilir. Kimi büyük okullarda bu statülerin yanı sıra, rehber, ölçme değerlendirme uzmanı, program geliştirme uzmanı gibi statüler de bulunmaktadır. Okullarda bu statülerin gerektirdiği roller de genellikle yasalar ve yönetmeliklerle belirlenmiştir.
f. Okullarda işler çoğunlukla küçük kümelerle yürütülür. Öğretmen, okul içindeki zamanının büyük bir kısmını sınıflarda geçirir. Sınıf dışı eğitimle ilgili görevlerini, alanı ile ilgili zümreler içinde gerçekleştirir. Bu nedenle okulda çalışan personelin birbirleri ile etkileşimi ve iletişimi zayıftır. Öğretmenin en yoğun iletişim kurduğu kişiler öğrencileridir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder